1.Çfarë është Doxing?
Fjala “doxing”, ose “doxxing”, ka origjinën nga “dokumentet”, ose “drop docs”, shkurtuar përfundimisht thjesht në “dox”. Doxing i referohet praktikës së kërkimit, shpërndarjes dhe publikimit të paautorizuar të informacionit personal të njerëzve në Web në një faqe interneti, në forum ose në vende të tjera publike.
Kjo mund të përfshijë emrat e plotë, adresat e shtëpisë, adresat e punës, numrat e telefonit (personal dhe profesional), imazhet, të afërmit, emrat e përdoruesve, gjithçka që ata kanë postuar në internet (madje edhe gjërat që dikur ishin menduar private) etj.
Doxing më së shpeshti synon njerëzit e “rregullt” të cilët përdorin në mënyrë anonime faqet e internetit të cilët nuk janë domosdoshmërisht njerëz publik, si dhe të gjithë ata që mund të lidhen me ta: miqtë e tyre, të afërmit e tyre, bashkëpunëtorët e tyre profesional etj. . Ky informacion mund të zbulohet privatisht , ose, mund të publikohet publikisht.
2.Çfarë lloj informacioni mund të gjendet nga Doxing?
Përveç emrave, adresave dhe numrave të telefonit, përpjekjet e doxing mund të zbulojnë detajet e rrjetit, informatat dhe email-it, organizatat strukturale dhe të dhënat e tjera të fshehura.
Është e rëndësishme të kuptojmë se të gjitha këto informata – të tilla si adresa, numri i telefonit apo imazhet – janë tashmë në internet dhe janë në dispozicion të publikut. Doxing thjesht sjell të gjitha këto informata nga burime të ndryshme në një vend, duke e bërë atë në dispozicion dhe të aksesueshme për këdo.Në thelbin e saj, doksimi është një pushtim i privatësisë dhe i aksesueshëm për këdo.
3.Pse Njerëzit Dox Njerëz të tjerë?
Doxing zakonisht bëhet me synimin për të dëmtuar me keqdashje dikë tjetër, për çfarëdo arsye. Doxing gjithashtu mund të shihet si një mënyrë për të kuptuar ndrequr gabimet e dikujt, për të sjellë dikë përpara drejtësisë në sytë e publikut, ose për të zbuluar një axhendë që nuk ishte publikuar më parë.
Me qëllim lirimin e informacionit personal në lidhje me një individ në internet zakonisht vjen me qëllimin që disi të dënojë, frikësojë ose poshtërojë personin në fjalë. Megjithatë, qëllimi kryesor i doxing është të shkelë privatësinë.
4.Shembuj të Doxing
Ndërsa doxing është bërë më e zakonshme, situata që përfshijnë doksimin kanë dalë gjithnjë e më shumë në sy të publikut.
Disa nga shembujt më të njohur të doksimit përfshijnë si në vijim:
Skandali Ashley Madison: Ashley Madison ishte një vend takimi online(online dating) që kujdeset për njerëzit që janë të interesuar të dalin jashtë marrëdhënieve të angazhuara. Një grup hakerësh bën kërkesë të ishin pjesë e menaxhimit pas Ashley Madison; kur këto kërkesa nuk u përmbushën, grupi më pas lëshoi të dhëna të ndjeshme të përdoruesve, duke i bërë miliona njerëz në proces dhe duke shkaktuar poshtërim, siklet publik dhe potencial për dëmtim të reputacionit personal dhe profesional.
Cecil Lion: Një dentist nga Minesota gjuajti ilegalisht dhe vrau një luan që jetonte në një zonë të mbrojtur në Zimbabve. Disa nga informacionet e tij identifikuese u liruan, gjë që rezultoi në informacione edhe më të mëdha personale të publikuara në internet nga njerëz të cilët ishin të mërzitur për veprimet e tij dhe donin ta shihnin atë publikisht të ndëshkuar.
Bombardimi i Maratonës së Bostonit: Gjatë bastisjes për autorët e bombardimeve të Maratonës së Bostonit, mijëra përdorues në bashkësinë Reddit u shpërndanë kolektivisht përmes lajmit dhe informacionit rreth ngjarjes dhe hetimeve të mëvonshme. Qëllimi ishte i mirë: jepni informacion për zbatimin e ligjit që mund të përdoren pastaj për të kërkuar drejtësi. Në vend të kësaj, njerëz të pafajshëm të cilët nuk ishin përfshirë aktualisht në krime, u përhapën, duke rezultuar në një gjueti të gabuar.
5.Sa e lehtë është të Dox Dikush?
Disa nga kanalet më të përdorura për gjetjen e informacionit të destinuar për doxing përfshijnë:
Gjurmoni një emër përdoruesi: Shumë njerëz përdorin të njëjtin emër përdoruesi në një shumëllojshmëri shërbimesh. Kjo e bën më të thjeshtë për dokkerin për të gjetur se çfarë është e interesuar viktima e tyre potenciale, ku kalojnë kohën dhe marrin pjesë të tjera të informacionit që mund të përdoren për të ndërtuar një profil të plotë.
Përdorimi i një WHOIS search në një emër domain. Çdokush që zotëron një emër domain do të ketë informacionin e tij në një regjistër që është i disponueshëm nëpërmjet një WHOIS search; kjo është një tërheqje e thjeshtë e të dhënave që duket se kush e zotëron atë emër të veçantë të domain-it. Nëse personi që bleu emrin e domain nuk ka siguruar informacionin e tyre privat në kohën e blerjes, informacionet e tyre personale të identifikimit (emri, adresa, numri i telefonit, biznesi, adresa e emailit) janë të disponueshme online për këdo që kujdeset për ta kërkuar.
Mediat sociale: Shuma e informacionit personal në faqet e mediave sociale është një ëndërr që u bë e vërtetë për doxers. Profilet që përfshijnë emra të plotë, datat e lindjes, adresat e emailit, imazhet dhe shumë më tepër mund të gjenden lehtësisht dhe të arrihen.
Regjistrimet e qeverisë: Ndërsa shumica e të dhënave personale nuk janë në dispozicion në internet, ende ka mjaft informacione që mund të mblidhen këtu.
Motorët e shumfishtë të kërkimit : Thjesht duke përdorur një shumëllojshmëri të mjeteve të kërkimit mund të japin njëtë pasuri të të dhënash.
6.Si mund ta parandaloj Doxing?
Ndërsa ka hapa të posaçëm që secili mund të marrë për të ruajtur privatësinë e tyre në internet, realiteti i zymtë është se çdokush mund të jetë viktimë e doxing, veçanërisht me shumëllojshmërinë e gjerë të mjeteve të kërkimit dhe informacionit të lehtë në dispozicion në internet.
Nëse ndonjëherë keni blerë një shtëpi, të postuar në një forum në internet, keni marrë pjesë në një faqe të medias sociale ose keni nënshkruar një peticion online, informacioni juaj është në dispozicion të publikut.
Megjithatë, ndërkohë që ky informacion është i disponueshëm për ata që me të vërtetë dëshirojnë ta kërkojnë këtë, kjo nuk do të thotë se nuk mund të bëni asgjë për të mos u rën pre e doxing. Ekzistojnë disa sjellje të ndjeshme në internet që të gjithë duhet të kultivojnë për të mbrojtur informacionin e tyre:
Jini të vetëdijshëm se sa të dhëna personale jeni duke shpërndarë. Detajet e vogla mund të bashkohen së bashku me kalimin e kohës për të krijuar një profil plotësisht identifikues. Për shembull, thjesht duke klikuar mbi emrin e dikujt në një faqe si Facebook ose Pinterest ose Twitter do të zbulojë çdo herë që kanë kontribuar në një diskutim, imazhe të përbashkëta ose kanë postuar një opinion.
Asnjëherë mos e shpërndaj informacionin tuaj personal. Nëse keni postuar adresën tuaj, numrin e telefonit ose informacione të tjera që mund të përdoren për t’ju identifikuar, hiqni atë informacion ose vendoseni që ta shifni vetëm ju.
Rishikoni rregullimet tuaja të privatësisë . Faqet e internetit të tilla si Facebook dhe Google marrin dhe ruajnë një sasi të madhe të informacionit personal për përdoruesit e tyre; Rishikoni cilësimet e privatësisë së faqeve që vizitoni më shumë dhe sigurohuni që të jeni të kënaqur me sasinë e informacionit që shpërndahet.
Kontrolloni regjistrimet tuaja të domain. Nëse posedoni një emër domain, kontrolloni për të siguruar që informacioni i regjistrimit (“whois” të dhënat) është privat. Shumica e regjistruesve të domain-it ofrojnë shërbime të privatësisë në kohën e regjistrimit të domain-it që do të maskojë këtë informacion.
Shqyrto sa vende në të vërtetë kanë informacionin tënd. Ndërsa faqet si MySpace mund të jenë jashtë modës në ditët e sotme, profilet që janë vendosur një dekadë më parë janë ende atje dhe janë të arritshme publikisht. Kjo vlen për çdo vend që mund të keni qenë më parë aktiv.
Përdorni emra përdoruesish të ndryshëm. Në vend që të përdorni të njëjtin emër përdoruesi në të gjitha platformat tuaja online, përdorni emra të ndryshëm të përdoruesve që janë vetëm për raste specifike përdorimi. Për shembull, përdorni një emër përdoruesi për forume në internet, një tjetër emër përdoruesi për mediat sociale, një tjetër për lojëra, etj. Kjo praktikë do ta bëjë shumë më të vështirë për njerëzit që të ndjekin lëvizjet tuaja nëpër vende të shumëfishta.
Tregohuni gjithmonë të kujdesshëm në çdo gjë që klikoni dhe plotësoni në internet !
